“Sağ Kalan Eşin Evlenme İhtimali” trafik kazası, iş kazası, meslek hastalığı ve haksız fiil gibi durumlarda vefat eden kişinin desteğinden yoksun kalan eşleri lehine tazminat hesabı yapılırken, dikkate alınan bir kriterdir.
Tazminat belirlenirken, sağ kalan eşin olay tarihindeki yaşı, çocuk sayısı, sosyal yaşantısı ve ekonomik durumu gibi etkenler göz önünde bulundurularak evlenme ihtimali belirlenmektedir. Bu etkenler tazminatın bedelini arttırmakta veya azaltmaktadır.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 2010/ 712 – 2011/ 4 sayılı kararında da vurgulandığı üzere, dul için yeniden evlenme ihtimalinin belirlenmesinde yararlanılan hazır tablolardan en sık başvurulanın İsviçreli Hans Moser’in tablosu ile Askeri Yüksek İdare Mahkemesi tarafından kullanılan tablo olduğu, Moser’in tablosunun 1940’dan önceye ait olup, günümüz koşullarına ve ülkemiz şartlarına uyduğunun söylenemeyeceği, yine İsviçre kaynaklı Stauffer/Schaetzle tablosu daha yakın tarihli ise de, bu tablonun da Türkiye koşulları dikkate alınarak hazırlanmadığının açık olduğu, bu durumda, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi tarafından kullanılan tablonun mevcut durumda ülkemiz koşullarına daha çok uyumlu bulunduğu kabul edilmekte ve tazminat hesaplamalarında esas alınmaktadır.
Aşağıdaki yüzdeler, yalnızca çocuksuz aileler için olup, AYİM uygulamasında 18 yaşından küçük her çocuk için %5 indirim yapılmaktadır.
Yalnızca kadınlar için düzenlenmiş bu tabloların erkeklere uygulanmasında, DİE’nin (TÜİK’in) erkeklerin kadınlara oranla %77,13 daha fazla evlenme ihtimali olduğuna ilişkin saptamasından yararlanıldığından erkekler için hükmedilecek tazminatlarda somut olaya göre incelenilmesi gerekse de farklılıklar bulunacağı anlaşılmaktadır.
Yargısal açıdan yaklaşacak olursak dul eşin yeniden evlenme olasılığı, olay tarihindeki yaşına göre değil, hüküm tarihine en yakın rapor tarihindeki yaşına göre saptanmalıdır. (Bkz.Yarg.10.H.D.2014/28056 E.2016/4647 K. sayılı kararı)
Yukarıdaki esaslar doğrultusunda kadınlar için ve erkekler için ayrı ayrı olmak üzere olasılıklara aşağıda yer verilmiştir.
KADINLAR İÇİN YENİDEN EVLENME OLASILIK TABLOLARI
AYİM (Askeri Yüksek İdare Mahkemesi) tablosu :
17-20 yaş arası %52
21-25 yaş arası %40
26-30 yaş arası %27
31-35 yaş arası %17
36-40 yaş arası % 9
41-50 yaş arası % 2
51-55 yaş arası % 1
Moser tablosu :
20 yaşındaki dul kadın için %72
25 yaşındaki dul kadın için %48
30 yaşındaki dul kadın için %28
35 yaşındaki dul kadın için %17
40 yaşındaki dul kadın için % 9
Stauffer/Schaetzle tablosu :
18 yaşındaki dul kadın için %75
20 yaşındaki dul kadın için %70
25 yaşındaki dul kadın için %40
30 yaşındaki dul kadın için %26
35 yaşındaki dul kadın için %15
40 yaşındaki dul kadın için % 9
45 yaşındaki dul kadın için % 7
50 yaşındaki dul kadın için % 4
55 yaşındaki dul kadın için % 3
olmakla birlikte öncelikli olarak AYİM tablosu göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca belirtilmelidir ki yukardaki yüzdeler, çocuksuz aileler için olup, AYİM uygulamasında 18 yaşından küçük her çocuk için %5 indirim yapılmaktadır.
ERKEKLER İÇİN YENİDEN EVLENME OLASILIK TABLOLARI
AYİM tablosunun erkeklere uyarlanması:
17-20 yaş arası erkekler %90
21-25 yaş arası erkekler %70
26-30 yaş arası erkekler %48
31-35 yaş arası erkekler %30
36-40 yaş arası erkekler %15
41-50 yaş arası erkekler % 4
51-55 yaş arası erkekler % 2
Moser tablosunun erkeklere uyarlanması:
20 yaşındaki dul erkek için %90
25 yaşındaki dul erkek için %85
30 yaşındaki dul erkek için %50
35 yaşındaki dul erkek için %30
40 yaşındaki dul erkek için %16
50 yaşındaki dul erkek için % 4
Stauffer/Schaetzle tablosunun erkeklere uyarlanması:
18 yaşındaki dul erkek için %75
20 yaşındaki dul erkek için %70
25 yaşındaki dul erkek için %40
30 yaşındaki dul erkek için %26
35 yaşındaki dul erkek için %15
40 yaşındaki dul erkek için % 9
45 yaşındaki dul erkek için % 7
50 yaşındaki dul erkek için % 4
55 yaşındaki dul erkek için % 3
olmakla birlikte öncelikli olarak AYİM tablosu göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca belirtilmelidir ki yukardaki yüzdeler, çocuksuz aileler için olup, AYİM uygulamasında 18 yaşından küçük her çocuk için %5 indirim yapılmaktadır.
BALANTEKİN HUKUK BÜROSU
05.05.2020
